1- مقدمه
ارزيابي وضعيت موجود و سنجش دوره¬اي و منظم اثربخشي و كارايي سيستم¬ها و نيز شناسايي نقاط قوت و ضعف در حوزه ايمني، از مسائل مهم سازمانها مي¬باشد. بر اين اساس روشها و ابزارهاي مختلف و متنوعي به منظور كمي¬سازي و دست¬يابي به اين اهداف طراحي و مورد استفاده قرار گرفته است.
يكي از روشهاي شناخته شده در ارزيابي و مميزي ايمني (Safety Audit)، روش درجه¬بندي عملكرد است كه بر مبناي درجه¬بندي مجموعه¬اي از چك ليستها به محاسبه ضريب ايمني پرداخته و به تبيين نقاط قوت و ضعف سازمان در حوزه ايمني مي¬پردازد.
از ديدگاه محاسبه ضريب ايمني مبتني بر روش درجه¬بندي عملكرد نيز روشها و ابزارهاي مختلفي وجود دارد كه معمول¬ترين و پركاربردترين روش، محاسبه به روش ارائه شده توسط هيأت ايمني و بهداشت صنايع شيميايي مي¬باشد. در اين روش، فعاليتهاي سازمان در پنج بخش سازمان مديريت، مخاطرات صنعتي، حريق و بهداشت صنعتي، آموزش و انگيزش و تحقيق حوادث و تجزيه و تحليل علل آنها مورد ارزيابي و مميزي قرار مي¬گيرد. لذا امكان محاسبه نمره ايمني سازمان ميسر بوده و مطابق با نتايج بدست آمده از آن، قابليت شناسايي نقاط قوت و ضعف و برنامه¬ريزي جهت افزايش اين نمره در دوره¬هاي آتي، براي سازمان مهيا مي¬گردد.
با توجه به علمي بودن روش درجه¬بندي عملكرد و محاسبه ضريب ايمني و نيز اقبال سازمانها در جهت بهره¬مندي از اين روشها، مكانيزه نمودن و يكپارچه¬سازي اطلاعات حيطه ايمني با استفاده از يك سيستم نرم¬افزاري ضروري به نظر مي¬رسد. سيستم "مديريت و محاسبه ضريب مميزي ايمني"، بر پايه روش درجه¬بندي عملكرد طراحي و مورد بهره¬برداري قرار گرفته است.
2- قابليتهاي اختصاصي سيستم
2-1- معرفي بخشهاي مميزي ايمني و تعريف زيربخشهاي مختلف آنها
مطابق با روش ارائه شده توسط هيئت ايمني و بهداشت صنايع شيميايي، پنج بخش يا حيطه "سازمان مديريت"، "مخاطرات صنعتي"، "حريق و بهداشت صنعتي"، "آموزش و انگيزش" و "تحقيق حوادث و تجزيه و تحليل علل آن" جهت ارزيابي و مميزي فعاليتهاي سازمان مدنظر بوده كه هر يك از حيطه¬هاي فوق، داراي زيربخشهاي مختلف مي¬باشد.
در اين سيستم نرم¬افزاري، امكان افزايش حيطه¬هاي ديگر و نيز تغيير در زيربخشها و افزايش و يا كاهش آنها وجود دارد. بر اين اساس پويايي كامل در زمينه تعريف حيطه¬ها و زيربخش¬ها در نظر گرفته شده است.
2-2- تعريف چك ليستهاي اختصاصي براي هر زيربخش
هر زيربخش كه در قسمت 2-1 توضيح داده شد داراي يك يا چند چك¬ ليست مي¬باشد. هر چك ليست شامل چندين سئوال چهار گزينه¬اي (عالي، خوب، متوسط، ضعيف) است.
در اين سيستم قابليت افزايش يا كاهش چك ليست¬ها، سئوالات و نيز گزينه¬هاي آنها وجود دارد. بنابراين مي¬توان در دوره¬هاي مختلف سئوالات بيشتر و تخصصي¬تري طراحي و متناسب با آن گزينه¬ها را نيز تعريف نمود.
طراحي انواع گزينه¬ها متناسب با نوع سئوالات
با توجه به پويايي سيستم در اين زمينه، امكان تعريف انواع گزينه¬ها با توجه به نوع سئوال وجود دارد. بطوركلي ممكن است در يك چك ليست چند نوع سئوال مختلف وجود داشته باشد كه گزينه¬هاي آنها با هم متفاوت مي¬باشد.
به عنوان مثال در پاسخ به سئوال "آيين¬نامه مكتوبي كه در آن وظايف و قوانين ايمني ذكر شده باشد وجود دارد" گزينه¬هاي "كاملاً موافقم، ...، كاملاً مخالفم" مناسب بوده و در پاسخ به سئوال "ميزان اجراي برنامه¬هاي ايمني در شركت چگونه است" گزينه¬هاي "بسيار زياد، ...، بسيار كم" مناسب مي¬باشد. همچنين ممكن است برخي سئوالات دو جوابي باشند "بله، خير". در اين سيستم، تنوع گزينه¬ها و تعداد آنها محدوديتي ايجاد نمي¬كند.
شكل 4- طراحي گزينه سئوالات
2-3- تعيين ضريب اهميت حيطه¬ها و زيرمجموعه¬هاي آنها
در اين سيستم امكان وزن¬دهي به حيطه¬ها، زيربخش¬ها و چك ليستها از ديدگاه سازماني وجود دارد به عنوان مثال ممكن است در يك سازمان، "مخاطرات صنعتي" داراي اهميت بيشتري نسبت به "آموزش و انگيزش" باشد. در صورت عدم تعيين اين ضريب، سيستم بصورت خودكار براي همه آنها ضريب يك را در نظر مي¬گيرد.
2-4- محاسبه ضريب ايمني سازمان و هر يك از حيطه¬ها
براي هر يك از گزينه¬هاي تعريف شده در سيستم امكان تعريف ارزش وجود دارد. به عنوان مثال "كاملاً موافقم =5، موافقم =4، نه موافق و نه مخالف =3، مخالفم =2، كاملاً مخالفم =1" و امكان تغيير اين ارزشها نيز وجود دارد. بر اين اساس تجميع ارزش سئوالات، ارزش چك ليست را مشخص نموده و تجميع ارزش چك ليست¬ها، ارزش زيربخش¬ها و به همين¬ترتيب امكان تعيين نمره ايمني سازمان را ميسر مي¬نمايد.
شكل 5- سلسله مراتب قسمتهاي مختلف جهت محاسبه نمره ايمني سازمان
2-5- ارائه گزارشهاي متنوع جهت تجزيه و تحليل نتايج
با توجه به تعدد زيربخش¬ها، چك ليست¬ها و سئوالات، گزارشهاي متنوعي از اينكه هر حيطه شامل چه زيربخش¬ها و چه چك ليست¬هايي است ارائه شده و تعداد سئوالات هر چك ليست مشخص مي¬گردد. پس از پاسخ¬دهي به سئوالات نيز مشخص مي¬گردد كه چه چك ليست¬هايي پاسخ داده شده و چند سئوال بدون پاسخ مي¬باشد. همچنين امكان مقايسه نمرات در هر يك از قسمتهاي فوق و در دوره¬هاي مختلف وجود دارد.
از آنجايي كه نياز سازمانها به گزارشها متفاوت مي¬باشد، امكان طراحي گزارشهاي بيشتر و متنوع¬تر براي سازمانهاي مختلف وجود دارد.
3- قابليت¬هاي عمومي
3-1- بكارگيري در حوزه¬¬هاي مختلف سازمان
با توجه به پويايي اين سيستم، علاوه بر حوزه ايمني، امكان استفاده از آن در زمينه¬هاي ديگر وجود دارد. بر اين اساس سازمان مي¬تواند با ايجاد يكپارچه¬سازي در اطلاعات خود به ارزيابي حوزه¬هاي ديگر اقدام نمايد.
3-2- امكان استفاده در شبكه جهاني وب
از آنجايي كه بستر اين نرم¬افزار مبتني بر وب طراحي شده است علاوه بر استفاده از طريق شبكه محلي سازمان (اينترانت)، قابليت استفاده در اينترنت نيز براي كاربران آن وجود خواهد داشت.
3-3- تعريف كاربران مختلف جهت تكميل چك ليست¬ها
هر چند كه كاربران اين سيستم در بيشتر سازمان¬ها محدود است، در اين سيستم مي¬توان كاربراني با دسترسي¬هاي مختلف تعريف نمود و چگونگي تكميل چك ليست¬ها را تحت كنترل قرار داد.
3-4- سهولت استفاده و كاربرپسند بودن سيستم
اين سيستم علاوه بر توانمنديهاي تخصصي فوق و رعايت اصول مهندسي نرم¬افزار، داراي كاربري بسيار ساده بوده و اصل كاربرپسند بودن را به همراه دارد.
4- مشخصات فني نرم افزار
پايگاه داده Microsoft SQL Server 2005
محيط توسعه Microsoft Visual Studio .Net 2008
قابليت اجرا بر روي شبكه اينترنت و اينترانت
معماري سيستم در محيط سه لايه تحت وب
كامپيوتر سرور براي نصب نرم افزار با حداقل 512 مگابايت حافظه RAM و سيستم عامل
MS Windows Server2003
كامپيوتر كاربران Internet information Services(IIS) نسخه 5 به بالا به همراه مرورگر وب و Microsoft.Net Framework
5- خدمات پشتيباني
نصب و راه¬اندازي سيستم بر اساس نياز مشتري
تنظيم پارامترهاي اوليه سيستم براي تطبيق با سازمان و آيين¬نامه
آموزش كاربران، مديران سيستم و دبيران و كارشناسان ايمني و ارائه دفترچه راهنماي فارسي
ارائه مشاوره براي بهره¬برداري بهينه از سيستم در سازمان
يك سال پشتيباني سيستم و ارائه نسخه¬هاي جديد به صورت رايگان
6- مشخصات توليدكننده نرم افزار
شركت ساعد با شعار "حيات كارا و اثربخش سازمان¬ها" و با بهره¬مندي از مجموعه¬اي از متخصصين، اعضاي هيأت علمي دانشگاه و مهندسين مجرب رشته¬هاي مختلف و با هدف از بين بردن چالشهاي سازماني تأسيس گرديده و تاكنون سيستمهاي نرم¬افزاري متنوعي را در سازمانها و شركتهاي مختلف، به بهره¬برداري رسانيده و پياده¬سازي نموده است.
در سال 1387 تحول شگرفي در اين شركت اتفاق افتاد و با تدوين استراتژيهاي كلان مبتني بر نياز كشور، توليد نرم¬افزارهاي جديد و توسعه نرم¬افزارهاي پيشين با بهره¬مندي از فناوريهاي روز مورد توجه قرار گرفت.
نسخه¬هاي اوليه نرم افزار "مديريت و محاسبه ضريب مميزي ايمني" در سالهاي 1385 و 1386 با استفاده از بانك اطلاعاتي و محيط توسعه Access تهيه گرديد و در سازمانهاي مختلف مورد بهره¬برداري قرار گرفت لذا نسخه جديد اين نرم¬افزار با تأسي از تجربيات ناب گذشته و با اصول نوين مهندسي نرم¬افزار تهيه گرديده و در اختيار صنعت كشور قرار مي¬گيرد.
شماره تماس : 09188601135
آدرس الكترونيكي : [email protected]
وب سايت :www.saaedco.com
نظرات